Αν θυμάμαι καλά, ήταν Μεγάλη Δευτέρα για τους καθολικούς – για εμάς, Δευτέρα σαν όλες. Ο χάρτης έλεγε χίλια χιλιόμετρα από το Μπάρι ως το Κόμο. Χίλια χιλιόμετρα, γιατί αυτό κάνουν οι έμποροι ρούχων· πάνε από την μία άκρη του κόσμου ως την άλλη πρώτα για να βρουν το προϊόν, κι ύστερα να το πουλήσουν. Κάπως έτσι κι εμείς θα φτάναμε στο Κόμο για να γνωριστούμε με το μετάξι. Η αδερφή μου κι εγώ ήμασταν 3 χρονών· δεν καταλαβαίναμε και πολλά, εκτός απ’ την πείνα που μας έκανε να γκρινιάζουμε εμμονικά. Στη μέση της διαδρομής, κόψαμε δυτικά· στάση στη Σιέννα. Όταν ο πατέρας μας είπε «θα σας πάω να φάτε cacio e pepe στο Café Del Orso», συνεχίζαμε να καταλαβαίνουμε λίγα· μόνο η νοστιμιά στις μπουκιές ξεχώριζε. Τα χρώματα: απαλό λευκό-κίτρινο, με πινελιές από μαύρο πιπέρι. Το πεκορίνο που έτρεχε πάνω στο καρό κάπρι παντελόνι της Ιωάννας, μια ασήμαντη καταστροφή που αδυνατούσε να επηρεάσει την ευτυχία μας.
Πίσω στο δρόμο. Ο μπαμπάς πίσω απ’ το τιμόνι. Η μαμά, απ’ την θέση του συνοδηγού, μας εξηγούσε πως το Κόμο είναι η πόλη με τα καλύτερα εργοστάσια μεταξιού. Ζορζέτες λευκές, μετάξια με ιριδίζουσα όψη και υφές που μοιάζουν με ανάγλυφα αγάλματα. Στα παιδικά μας μάτια, όλα αυτά φάνταζαν σαν ένα λούνα παρκ υφών και χρωμάτων. Με το σούροπο τα βλέφαρα μας βάρυναν. Νανουρισμένες πέφταμε η μια πάνω στην άλλη σε κάθε στροφή, γλιστρώντας ατσούμπαλα στον ύπνο. Ύστερα, σαν θολή ανάμνηση τα χέρια της μαμάς· στιγμιαία αιωρούμαστε στην αγκαλιά της, όσο ρίχνει τα πίσω καθίσματα του αυτοκινήτου, για να γίνουν ένα με το πορτ-μπαγκάζ. Εκείνο το Ford Modeo Station Wagon θα ‘ναι γι’ απόψε το κρεβάτι μας. Τα τόπια με τα μεταξένια υφάσματα που ήταν προσεκτικά τοποθετημένα στο χώρο των αποσκευών ήταν τρία στο σύνολό τους: δύο τόπια γαλάζιο, ένα τόπι σομόν. Το τελευταίο δεν έμεινε στη θέση του. Αντ’ αυτού, έγινε, στα χέρια της μαμάς, το πάπλωμα μας για το ταξίδι. Ήταν ο πιο γλυκός ύπνος. Φροντίδα. Το 100% μετάξι ήταν σαν την αγκαλιά της.
Ο Walter Benjamin είχε πει πως η μόδα είναι η κλίμακα μέτρησης του χρόνου. Το αυτοσχέδιο μεταξένιο κρεβάτι στις 18 Απρίλη του 2000· το μαύρο μεσάτο σακάκι της μαμάς, όπου καθώς φορούσε το δεξί μανίκι της μας έδινε από ένα φιλί, κι ώσπου να βάλει το αριστερό μας βεβαίωνε πως θα έρθει εκείνη να μας πάρει απ’ το σχολείο· αυτά σηματοδοτούν ολόκληρη την παιδική μας ηλικία. Το λουλουδάτο μεταξένιο φόρεμα μας – η έναρξη των εφηβικών μας φλερτ που μας συντρόφευε ως τα ενήλικα ραντεβού. Πάντοτε γυρνάμε σ’ αυτό για να μυρίσουμε την άνοιξη, πάντα γυρνάμε σ’ αυτό για να θυμηθούμε τον ρομαντισμό.
Το ρούχο δεν είναι υλικό. Είναι συναίσθημα. Για εμάς, μάλλον ένας αρκετά εμμονικός έρωτας. Προσπαθούμε μέσα από τις συλλογές μας να θυμηθούμε τις αναμνήσεις που μας έφεραν τόσο κοντά σ’ αυτό. Να ασχοληθούμε με αυτό, να ορίσουμε βάσει της ποιότητας και της κατασκευής τον χρόνο. Πρώτα εμείς, κι ύστερα εσείς μέσα τους, φτιάχνοντας τις δικές σας αναμνήσεις.
Επιμέλεια Δώρα Μελά